Pytanie: Jak się masz? jest podstawą każdej konwersacji, również po azersku. Dlatego najlepiej zacząć naukę od prostego dialogu o samopoczuciu. Zarówno, by móc odpowiedzieć spotkanej osobie, jak i wykazać się wiedzą i samemu zadać takie pytania.
Poza nauką przykładowego dialogu, wykorzystamy nowe zwroty do zapoznania się z prostymi konstrukcjami gramatycznymi. Podane poniżej zwroty to tylko przykłady. Wybrałam na tyle proste, aby szybko można było się ich nauczyć. Dodając nowe słowa i frazy, można taki dialog dowolnie zmieniać, byle tylko zachować sens.
Zaczynamy od przywitania:
Salam!
to uniwersalne sformułowanie oznaczające „cześć/witam”, którego możemy używać o każdej porze dnia.
Możemy też użyć formy: Salaməleyküm!
Jeśli ktoś mówi do nas Salam, my odpowiadamy najczęściej w ten sam sposób, czyli powtarzamy Salam.
Po takim przywitaniu przechodzimy do standardowego pytania: Jak się masz?
Necəsən?
w wersji nieformalnej, per ty. Z czego składa się to pytanie? Ze słowa necə – jak oraz sufiksu oznaczającego być dla 2 os. l.poj. Odmianę znajdziesz tutaj. Wybieramy sufiks sən zgodnie z zasadami harmonii samogłosek, o której możesz przeczytać tutaj.
Jeśli pytamy kogoś formalnie, lub zwracamy się do min. 2 osób, wtedy używamy:
Necəsiniz?
Zasada tworzenia twego pytania jest dokładnie taka sama, jak poprzedniego. Jedynie wybieramy sufiks odpowiedni dla 2 os. l. mn.
Na tak zadane pytanie odpowiadamy często „dobrze”, co będzie wyglądało po azersku:
Yaxşıyam
dosłownie dobrze jestem, czyli
yaxşı – dobry, dobry, dobre
–y– – spójka dla sufiksów czasownika „być”, jeśli słowo kończy się na samogłoskę
–am – sufiks dla „ja” (mən) od czasownika być zgodny z harmonią samogłosek
W takiej sytuacji możemy podziękować za pytanie i zainteresowanie naszym samopoczuciem, mówiąc:
Çox sağ ol
czyli „bardzo dziękuję”
çox – bardzo, możemy je też dodać do „dobrze” w odpowiedzi o samopoczuciu
sağ ol – dziękuję (Tobie)
lub formalnie:
Çox sağ olun – dziękuję bardzo Panu/Pani/Państwu
Jeśli nie chcemy używać bardzo, możemy pominąć słowo çox.
I wypada zapytać naszego rozmówcę, jak on/ona się miewa, czyli powtarzamy pytanie:
Sən necəsən?
Co oznacza: Ty jak się masz? (dosłownie: jak jesteś)
Jeśli rozmawiamy z kimś formalnie – na Pan/Pani – wtedy zamiast tej formy tworzymy wersję z 2 os. l.mn., czyli
Siz necəsiniz?
Jeśli nasz rozmówca również ma się dobrze, a często taką odpowiedź możemy usłyszeć, wtedy rozmówca powie:
Mən də yaxşıyam
Zgodnie z powyższymi zasadami nasz rozmówca może nam podziękować:
Çox sağ ol
lub
Çox sağ olun
Jeśli chcemy w prosty sposób powiedzieć „do widzenia”, możemy powiedzieć znane nam już:
sağ ol (tylko nie dodajemy tutaj „bardzo”)
sağ olun – w wersji formalnej lub do grupy
Możemy użyć również:
Hələlik – do zobaczenia
Salamat qalın – Do widzenia
Jeśli nie chcemy powiedzieć, że czujemy się dobrze lub bardzo dobrze, możemy użyć poniższych zwrotów:
babat – tak sobie
pis deyil – nieźle (nie jest źle)
Po takiej dawce nowych słów najlepiej sprawdzić je w praktyce. Jeśli nie masz kogo zapytać po azersku o samopoczucie, spróbuj napisać kilka razy taki dialog i samodzielnie zadawać sobie pytania i odpowiadać. Bez ćwiczeń szybciej zapomnisz nową wiedzę. Zacznij od przeczytania poniższych scenek.
