Jak powiedzieć „dobrze” po gruzińsku?

Na pierwszy rzut oka banalne pytanie. Tylko często nie zdajemy sobie sprawy, że “dobrze” może mieć dwa znaczenia. O ile po polsku nie ma to różnicy, po gruzińsku sprawa się komplikuje – ale tylko dla nas, Polaków.

Jakie są dwa znaczenia słowa „dobrze”? Pierwsze, kiedy określamy przysłówkiem cechy czynności, na przykład: Mam się dziś dobrze. Drugie, jeśli zgadzamy się z kimś, zwyczajnie potakujemy, czyli „dobrze, zrobię to” lub jak kogoś chwalimy „bardzo dobrze”. W polsku używamy w obu przypadkach jednego słowa. Jednak po gruzińsku obie formy różnią się od siebie, a do wyboru mamy კარგად  (k’argad) oraz კარგი (k’argi).

Zacznijmy od zwykłego przysłówka. Kiedy pytają cię, jak się masz, czyli

როგორ ხარ? (rogor char)

lub

როგორა ხარ? (rogora char)

wtedy odpowiadamy

კარგად (კარგად ვარ)   (k’argad var)

czyli dosłownie dobrze (w skrócie od dobrze się mam).

Wybieramy taką formę, ponieważ właśnie końcówka -ად lub -დ to forma tworzenia przysłówków. W tym wypadku od przymiotnika კარგი czyli dobry, dobra/ dobre. Taką samą formę stosujemy do wszelkich innych zastosowań przysłówka, czyli wszędzie tam, gdzie słowo dobrze odnosi się do określenia czynności przez kogoś wykonywanej, np.:

Dobrze mówisz po gruzińsku.

ქართულად კარგად ლაპარაკობ. (kartulad k’argad laparak’ob.)

Jednak kiedy chcemy wyrazić naszą akceptację, powiedzieć „OK”, „w porządku”, wtedy nie stosujemy formy კარგად tylko zwykły przymiotnik, czyli კარგი.   Tym samym używamy dokładnie takiej samej formy jak przy konstrukcjach przymiotnik + rzeczownik np.:

To jest dobry samochód

ეს კარგი მანქანაა. (es k’argi mankanaa)

Należy pamiętać o tej zasadzie, ponieważ jeśli powiesz კარგად zamiast კარგი na koniec wypowiedzi, na znak akceptacji czegoś lub po prostu jako taki nic nie wnoszący zwrot „OK”, to Gruzini może pomyśleć, że wychodzisz i się żegnasz.

Dlaczego? Ponieważ კარგად użyte na końcu wypowiedzi lub jako samo słowo – wypowiedzenie, nie część zdania, jest skrótem od:

კარგად იყავი (k’argad ikhavi) – kiedy jesteśmy z kimś na „ty”

lub კარგად იყავით (k’argad ikhavit) – kiedy jesteśmy na ‘Pan/Pani” lub mówimy do min. 2 osób.

Oznacza to po prostu „Do widzenia”, a dosłownie „Miej/Miejcie się dobrze”

Jeśli Ci się to myli, szczególnie na początku, wtedy pomyśl, że zamiast „dobrze” mówisz “to dobre”. To też nam pokazuje, że w bardzo oficjalnych formach nie używamy კარგი w znaczeniu „dobrze” (wyrażaniu akceptacji). Brzmi to bardziej kolokwialnie, nieoficjalnie lub półoficjalnie. Gruzini mają inne słowa na akceptację wypowiedzi rozmówcy w formie oficjalnej, ale to tym innym razem.

dobrze a dobry(1)