Po przeczytaniu tego tekstu będziesz znać nazwy 27 krajów i poprawnie opowiadać o pochodzeniu ludzi i rzeczy. Zatem bierzmy się do nauki! Przyda się nam na początku słowo: ქვეყანა (kwekhana), oznaczające “kraj”. Nazwy krajów po gruzińsku można podzielić na kilka grup:
- Te, które bezpośrednio pochodzą od obcych słów i są do nich bardzo podobne
- Te, które kończą się na –თი, końcówkę często używaną przy nazwach krain, regionów, nie tylko państw
- Te, które wywodzą się od nazw narodowości (czasami mogą być połączone z punktem 2)
Spójrzmy zatem na słowa. Na razie tylko kraje:
| Tłumaczenie | ქვეყანა (kraj) | ადამიანი (adamiani; osoba) | ნივთი (rzecz; niwti) |
| Polska | პოლონეთი | ||
| Gruzja | საქართველო | ||
| Rosja | რუსეთი | ||
| Ukraina | უკრაინა | ||
| Azerbejdżan | აზერბაიჯანი | ||
| Armenia | სომხეთი | ||
| Turcja | თურქეთი | ||
| Grecja | საბერძნეთი | ||
| Mołdawia | მოლდავეთი | ||
| Bułgaria | ბულგარეთი | ||
| Rumunia | რუმინეთი | ||
| Węgry | უნგრეთი | ||
| Niemcy | გერმანია | ||
| Słowacja | სლოვაკეთი | ||
| Czechy | ჩეხეთი | ||
| Litwa | ლიტვა | ||
| Łotwa | ლატვია | ||
| Estonia | ესტონეთი | ||
| Belgia | ბელგია | ||
| Holandia | ჰოლანდია | ||
| Francja | საფრანგეთი | ||
| Anglia | ინგლისი | ||
| Irlandia | ირლანდია | ||
| Hiszpania | ესპანეთი | ||
| Portugalia | პორტუგალია | ||
| Ameryka | ამერიკა | ||
| Kanada | კანადა |
Jak widzisz, okazało się, że większość z tych nazw jest bardzo prosta :) Zatem możemy przejść do kolejnego elementu. Po gruzińsku możemy powiedzieć o naszym pochodzeniu na dwa sposoby. Pierwszy z nich to konstrukcja „Pochodzę z kraju X” i jest opisany on opisany tutaj. Drugi, czyli „Jestem Polakiem/Gruzinem itd.” poznamy za chwilę. Dla przypomnienia w języku gruzińskim nie ma rodzajów, dlatego na Polaka i Polkę czy Gruzina i Gruzinkę, będzie jedno słowo.
Tworzenie nazw narodowości dla osób możemy podzielić na dwa sposoby:
- poprzez użycie końcówki -ელი do tematu słowa (przy większości krajów)
- poprzez zastosowanie słowa użytego do stworzenia nazwy kraju.
Wiem, że brzmi to dość zawile, szczególnie ta druga część, ale kiedy spojrzysz na przykłady, wszystko stanie się jasne. Wracamy do naszej tabelki:
| Tłumaczenie | ქვეყანა (kraj) | ადამიანი (adamiani; osoba) | ნივთი (rzecz; niwti) |
| Polska | პოლონეთი | პოლონელი | |
| Gruzja | საქართველო | ქართველი | |
| Rosja | რუსეთი | რუსი | |
| Ukraina | უკრაინა | უკრაინელი | |
| Azerbejdżan | აზერბაიჯანი | აზერბაიჯანელი | |
| Armenia | სომხეთი | სომეხი | |
| Turcja | თურქეთი | თურქი | |
| Grecja | საბერძნეთი | ბერძენი | |
| Mołdawia | მოლდავეთი | მოლდაველი | |
| Bułgaria | ბულგარეთი | ბულგარელი | |
| Rumunia | რუმინეთი | რუმინელი | |
| Węgry | უნგრეთი | უნგრელი | |
| Niemcy | გერმანია | გერმანელი | |
| Słowacja | სლოვაკეთი | სლოვაკი | |
| Czechy | ჩეხეთი | ჩეხი | |
| Litwa | ლიტვა | ლიტველი | |
| Łotwa | ლატვია | ლატვიელი | |
| Estonia | ესტონეთი | ესტონელი | |
| Belgia | ბელგია | ბელგიელი | |
| Holandia | ჰოლანდია | ჰოლანდიელი | |
| Francja | საფრანგეთი | ფრანგი | |
| Anglia | ინგლისი | ინგლისელი | |
| Irlandia | ირლანდია | ირლანდიელი | |
| Hiszpania | ესპანეთი | ესპანელი | |
| Portugalia | პორტუგალია | პორტუგალიელი | |
| Ameryka | ამერიკა | ამერიკელი | |
| Kanada | კანადა | კანადელი |
Jak widzisz, tylko kilka nazw narodowości jest wyjątkiem. Taką samą konstrukcję możesz stosować do określania pochodzenia z miasta lub regionu.
Jeśli to mamy opanowane, czas na określanie pochodzenia rzeczy. Pamiętaj, że po gruzińsku używamy innych słów do określania pochodzenia ludzi i rzeczy. Na szczęście z pomocą przychodzą nam końcówki, które są różne w obu przypadkach. Kiedy mówimy o rzeczach, używamy końcówek –ური/-ული. Jaka jest między nimi różnica? Najłatwiej zapamiętać to w ten sposób: jeśli w temacie słowa, do którego dodajesz tę końcówkę, pojawia się „r”, wtedy dodajesz końcówkę bez tej litery. Wyjątkiem są słowa, składające się z wielu sylab – jeśli w takim słowie „r” pojawi się w początkowych sylabach, również może pojawić się w końcówce.
Tyle teorii. Zobacz, jak to wygląda w praktyce:
| Tłumaczenie | ქვეყანა (kraj) | ადამიანი (adamiani; osoba) | ნივთი (rzecz; niwti) |
| Polska | პოლონეთი | პოლონელი | პოლონური |
| Gruzja | საქართველო | ქართველი | ქართული |
| Rosja | რუსეთი | რუსი | რუსული |
| Ukraina | უკრაინა | უკრაინელი | უკრაინული |
| Azerbejdżan | აზერბაიჯანი | აზერბაიჯანელი | აზერბაიჯანული |
| Armenia | სომხეთი | სომეხი | სომხური |
| Turcja | თურქეთი | თურქი | თურქული |
| Grecja | საბერძნეთი | ბერძენი | ბერძნული |
| Mołdawia | მოლდავეთი | მოლდაველი | მოლდავური |
| Bułgaria | ბულგარეთი | ბულგარელი | ბულგარული |
| Rumunia | რუმინეთი | რუმინელი | რუმინული |
| Węgry | უნგრეთი | უნგრელი | უნგრული |
| Niemcy | გერმანია | გერმანელი | გერმანული |
| Słowacja | სლოვაკეთი | სლოვაკი | სლოვაკური |
| Czechy | ჩეხეთი | ჩეხი | ჩეხური |
| Litwa | ლიტვა | ლიტველი | ლიტვური |
| Łotwa | ლატვია | ლატვიელი | ლატვიური |
| Estonia | ესტონეთი | ესტონელი | ესტონური |
| Belgia | ბელგია | ბელგიელი | გერმანული |
| Holandia | ჰოლანდია | ჰოლანდიელი | ჰოლანდიური |
| Francja | საფრანგეთი | ფრანგი | ფრანგული |
| Anglia | ინგლისი | ინგლისელი | ინგლისური |
| Irlandia | ირლანდია | ირლანდიელი | ირლანდიური |
| Hiszpania | ესპანეთი | ესპანელი | ესპანური |
| Portugalia | პორტუგალია | პორტუგალიელი | პორტუგალიური |
| Ameryka | ამერიკა | ამერიკელი | ამერიკული |
| Kanada | კანადა | კანადელი | კანადური |
Możemy dołożyć do tego jeszcze pytanie „skąd”, skoro znamy już odpowiedź. Jeśli chcemy zapytać o pochodzenie osób lub rzeczy, możemy zadać pytanie: სადაური (sadauri)? Nawet w pytaniu widać końcówkę, którą przed chwilą poznaliśmy.
Czym różni się საიდან? (saidan), o którym możesz przeczytać tutaj, od სადაური? Pierwsze słowo oznacza dokładnie „skąd”, drugie możemy przetłumaczyć „jakiego pochodzenia”.
Na koniec kilka przykładów:
სადაური არის ქალბატონი ანა? ქალბატონი ანა პოლონელი არის.
საიდან არიან ისინი? ისინი საქართველოდან არიან.
სადაური არის შენი მანქანა? ჩემი მანქანა ამერიკული არის.
O użytym w przykładach czasowniku być możesz przeczytać tutaj, a o zaimkach wskazujących tutaj.
