Gruziński 2 przypadek i jego zastosowanie

Drugi przypadek po gruzińsku często wydaje się najtrudniejszy, ale niesłusznie. Wynika to z faktu, że nie ma go w większości innych języków, jednak sama odmiana i zastosowanie są i logiczne i proste. W tym artykule omówmy jego podstawy.

Ergativ, bo tak brzmi jego niegruzińska nazwa, jest bardziej przydatny na poziomach już trochę bardziej zaawansowanych niż podstawowy. Szczególnie, że najczęściej używamy go w trochę bardziej złożonych konstrukcjach gramatycznych. Jednak sama odmiana jest bardzo prosta. Można nawet zaryzykować, że znacznie prostsza niż odmiana 3. przypadka, czyli Dativu.

Po gruzińsku 2. przypadek nazywa się მოთხრობითი, jednak to, czy uczyć się tej nazwy, czy nie zostawiam Tobie. Naukę określeń gramatycznych warto rozpocząć, kiedy Twój nauczyciel jest Gruzinem i łatwiej się Wam będzie wtedy komunikować lub jeśli Twój gruziński jest już na poziomie średnio-zaawansowanym.

Jak odmieniać rzeczowniki w 2 przypadku po gruzińsku?

Zacznijmy od najważniejszej rzeczy, czyli odmiany rzeczowników. Ergativ ma 2 typowe końcówki-მ oraz –მა. Pierwszą z nich stosujemy, kiedy słowo kończy się na samogłoskę, np. გოგო – გოგომ (dziewczyna) lub დედა – დედამ (mama). Drugą zaś używamy, jeśli słowo kończy się na spółgłoskę lub ი, które jest końcówką (wtedy odpada): ბიჭი – ბიჭმა (chłopak) lub შვილი – შვილმა (dziecko).

Dzięki temu, że tylko 2. przypadek, Ergativ, ma właśnie takie końcówki, nauka gruzińskiego i gruzińskich przypadków staje się trochę łatwiejsza. Po prostu dużo szybciej można taką konstrukcję rozpoznać w mowie lub piśmie.

Jak odmieniać przymiotniki w Ergativie?

Nie samymi rzeczownikami stoją nasze wypowiedzi, dlatego od razu poznamy też odmianę przymiotników w Ergativie. Być może wiesz, że odmianę przymiotników przez przypadki dzielimy na 2 grupy – jeśli przymiotnik występuje w zdaniu razem z określanym przez niego rzeczownikiem lub jeśli niejako zastępuje rzeczownik. W drugim przypadku, np.

– Która dziewczyna zjadła obiad?

– Niebieskooka.

W odpowiedzi nie pojawia się rzeczownik, dlatego przymiotnik będzie miał dokładnie takie same końcówki, jakbyśmy odmieniamy rzeczownik. Czyli stosujemy zasady opisane powyżej.

Jeśli zaś zdanie brzmiałoby „Niebieskooka dziewczyna zjadła obiad”, czyli przymiotnik stoi razem z rzeczownikiem, wtedy patrzymy na ostatnią literę przymiotnika. Jeśli jest to ი, wtedy odpada i dodajemy końcówkę –მა. Jeśli przymiotnik jest zakończony na inną samogłoskę po gruzińsku, wtedy pozostaje bez zmian. Czyż nauka gruzińskiego nie jest fascynująca i całkiem logiczna?

Kiedy stosować gruziński 2 przypadek, Ergativ?

Przyszedł czas na podstawowe pytanie: Dlaczego właściwie warto się tego uczyć? Najlepszy moment na poznanie tego przypadka, to rozpoczęcie przygody z formą czasownika aorist, czyli przeszłym dokonanym. Czasowniki typu “pracować”, “mieszkać” czy “robić” wymagają, by podmiot właśnie stał w 2. przypadku. Czyli na przykład Mama to zrobiła będzie brzmiało დედამ ეს გააკეთა.

Ergativ, czyli მოთხრობითი, pojawia się też w konstrukcjach z formą Optative lub kiedy mówimy, że ktoś musi coś zrobić. To już może sugerować, że nie jest to Twój pierwszy przypadek do poznania. Jako pierwszy zawsze sugeruję 3. przypadek, Dativ. Jednak jeśli powoli wchodzisz na poziom A2 lub wyżej w nauce gruzińskiego, bez Ergativu trudno się obejść. Istnieją też w gruzińskim czasowniki, które już w czasie teraźniejszym wymagają wykonawcy czynności w tym przypadku, np. “wiedzieć/znać coś”. Jednak są one nad wyraz nieliczne.

To pierwszy artykuł z serii o 2. przypadku. Poza tym regularnie organizujemy mini-lekcje na żywo, na których opowiadamy o tworzeniu typów zdań z poszczególnymi czasownikami i formami gramatycznymi. Zatem jeśli nie chcesz, żeby ominęły Cię żadne z nich, dołącz do naszego newslettera „Kaukaskie listy”.

Sprawdź swoją wiedzę

Jeśli chcesz sprawdzić swoją wiedzę, rozwiąż poniższy quiz. Wszystkie quizy są najpierw publikowane na naszych InstaStory oraz Facebooku, a następnie trafiają tutaj, pod posty. Quizy pojawiają się w piątki na naszych mediach społecznościowych.

Które słowo jest poprawnie odmienione w Egative: