Jeśli nie możesz się połapać w gruzińskich czasownikach, ich odmianie i końcówkach, to ten artykuł jest napisany dla Ciebie. Omawiamy w nim czasownik w czasie teraźniejszym, a dokładniej czasowniki strony czynnej.
Gruzińskie czasowniki mogą sprawiać wrażenie trudnych i nielogicznych, ale to tylko pozory. Poza nie tak dużą grupą czasowników nieregularnych, reszta da się zakwalifikować w grupy podobnych do siebie. My dzisiaj skoncentrujemy się na czasownikach strony czynnej i niektórych zwrotnej (w odróżnieniu od strony biernej, o której będziemy pisać w drugiej części tej serii), które mają tzw. marker v-. O tym, czym dokładnie jest tzw. strona zwrotna w gruzińskim, niebawem w osobnym artykule. Ten poziom gramatyki nie jest Ci niezbędny do nauki czasowników do min. poziomu B2. Dlatego jeśli powyższe zdanie brzmiało dla Ciebie jak zaklęcie czarnej magii, to się nim nie przejmuj. Dzisiaj skoncentrujmy się tylko na jednej rzeczy, czyli naszym czasowniku w czasie teraźniejszym
Czym jest grupa v- czasowników, tzw. marker v-?
Jednym ze sposobów rozdzielenia czasowników na potrzeby nauki przez obcokrajowców jest rozdzielenie czasowników na te, które mają w pierwszej osobie liczby pojedynczej (czasu teraźniejszego) literę ვ– dostawioną przed tematem słowa i takimi, które mają მ-. Czasownikami należącymi do pierwszej z nich są, np.
- robić: გაკეთება – მე ვაკეთებ
- pracować: მუშაობა – მე ვმუშაობ
- uczyć się: სწავლა – მე ვსწავლობ
- grać na czymś: დაკვრა: მე ვუკრავ
Zwróć uwagę, że te czasowniki mają ze sobą 2 elementy wspólne. Po pierwsze, wszystkie mają wspomniany marker ვ-. Po drugie, w 1. osobie liczby pojedynczej czasownik kończy się na spółgłoskę. Tak dokładniej to wspomniane czasowniki są przykładami odmiany 3 podgrup – zakończonej na –ობ, –ებ oraz –ავ.
Jeśli zastanawiasz się zatem, dlatego są to osobne podgrupy. Cóż, w innych czasach odmieniają się lekko inaczej, dlatego warto je rozdzielić.
Jak odmienia się czasownik w czasie teraźniejszym?
Ogólny schemat, który warto zapamiętać, wygląda następująco. W miejsce kropek wstawiamy czasownik. Od razu zaznaczę, że jest to pewne uproszczenie, które na początku nauki jest wystarczające. W kolejnych artykułach z tej serii będziemy rozdzielać cały czasownik na części składowe. Ale warto zacząć naukę od tego prostego schematu:
მე ვ-……..
შენ ………
ის ……….- ს
ჩვენ ვ-…..-თ
თქვენ ……-თ
ისინი ………-ენ
Nie wygląda strasznie, prawda? Możesz teraz spróbować samodzielnie odmienić czasowniki podane w pierwszej osobie używając tego schematu. Jest to bardzo dobre ćwiczenie właśnie na naukę czasowników.
Z jakimi przypadkami wiążą się te gruzińskie czasowniki?
Być może już wiesz, że w gruzińskim mamy 7 przypadków. Podobnie, jak po polsku, części z nich używamy do tworzenia zdań, np. Gram na gitarze, a nie Gram na gitara 😉 W gruzińskim jest tak samo. Podane dzisiaj grupy zawsze mają w zdaniu podmiot (czyli wykonawcę czynności) i niektóre mają również dopełnienie bliższe (czyli to, co robimy). Niektóre nie mają, co wynika bezpośrednio z ich znaczenia, np. Uczę się gruzińskiego (mamy dopełnienie) ale Mieszkam w Tbilisi (już mamy konstrukcję z przyimkiem).
Zatem ogólny schemat, który warto zapamiętać dla czasu teraźniejszego to taki, że:
- Podmiot jest w 1. przypadku (Nominativ)
- Dopełnienie bliższe, jeśli występuje, jest w 3. przypadku (Dativ).
Jak się nauczyć gruzińskich czasowników?
Szykujemy dla Was osobny mini kurs właśnie w tym temacie. Możesz dołączyć do naszych „Kaukaskich listów” (naszego newslettera) i zapisać się na ten bezpłatny kurs, jak tylko będzie dostępny. Ale już teraz zacznij stosować kilka rad, które Ci pomogą w dalszej nauce. Po pierwsze, jak poznajesz nowy czasownik, zapisz jego odmianę przez osoby. Następnie zastanów się, jaki inny podobny czasownik znasz. Jeśli poznajesz inne czasy, np. czas teraźniejszy i przyszły czasownika “robić”, wtedy porównaj, czym różnią się obie formy. Dzięki temu zapamiętasz je dużo szybciej. I powtarzaj! Powtarzaj w mowie i ćwiczeniach.
Polecane kolejne artykuły
